W 1964 Robert Rauschenberg jako pierwszy Amerykanin zdobył Grand Prix na Biennale w Wenecji. Rozpoczyna się tryumf pop-artu.
Wiosna, wiosna – jeden nosorożec jej nie uczyni. Jedna jaskółka, jak wiemy, również.
2023-03-17
Jaskółka niewiele zmienia, ale nawet niewychodzący z biura, niezjeżdżający z autostrady, nieopuszczający metra i podmiejskiej kolejki, ci zaszyci na amen w setupie biosa w ciągu dwóch tygodni ze zdziwieniem zauważą, że zauważyli ptaka dawno niewidzianego. Żuraw, bocian, jaskółka, szpak, jerzyk, wilga. Coś, co leci nad głową i nie straszy dźwiękiem. Takie dziwienie się doskonale uzupełni […]
Co właściwie sprawia, że dzisiejsze miasta są tak odmienne, tak pociągające?
2023-03-10
Just What is It That Makes Today’s Homes So Different, so Appealing? Niewielki, mocno chaotyczny kolaż Richarda Hamiltona z 1956 po siedmiu dekadach okazuje się być jedną z ikon objawiających czym jest i jak wygląda kultura Zachodu. W dziesiątkach sieciowych miejsc możecie dziś poczytać o wszystkich możliwych konfiguracjach i konstelacjach detali i szczegółów tej papierowej […]
W chińskiej kobiecej lidze piłki nożnej zdyskwalifikowano drużynę Uniwersytetu z Fuzhou.
2023-03-03
Z powodu nie dość czarnego koloru włosów zawodniczek. Europa może tygodniami dziwić się chińskim przepisom w sporcie. Ale powinna pamiętać, że sama była i jest u źródeł wielu innych równie „oczywistych” regulacji zachowań. W samym środku zielonej Anglii filozof-emigrant Leszek Kołakowski wkurzony uwagami sąsiadów napisał mały, ironiczny (uwaga Wyspiarze!) traktat „The General Theory of Not-Gardening”. […]
Fabuła na wspak
2023-02-23
Jeden z niewielu zachowanych przedwojennych (z 1937) filmów awangardowych, czyli takich, które chciały pokazać niedostrzeganą oczywistość to Przygoda człowieka poczciwego (https://www.youtube.com/watch?v=FlaFGPiioPQ) autorstwa Stefana i Franciszki Themerson. Z muzyką Stefana Kisielewskiego wart jest chwili uwagi. Fabuła na wspak, o konsekwencjach chodzenia przez dobrodusznego urzędnika tyłem eksponuje motyw dwóch ludzi noszących szafę z lustrem (tak, tak, Henryk […]
Nie ma czasu, nie ma.
2023-02-18
Gospodarka zassie każdą ilość w miarę wykształconych inżynierów. Wobec takiej powietrznej trąby, takiego wiru natychmiastowych potrzeb szansa, że jakaś uczelnia z rozpędu nazywana poli – techniczną zmieści w programie skromna ilość dywagacji nie dających się przełożyć na zestaw zadań/projektów do rozwiązania jest minimalna. Będziemy jechać co najmniej do końca dekady na autopilocie zaprogramowanym w czasach […]
Stalin upatrzył sobie w Łodzi Jana Kowalewskiego.
2023-02-16
Ministerstwo Edukacji jeszcze nie wie dlaczego. Ale nie tylko tego nie jest pewne. Nie wie czy lekcje K-popu zastąpią muzykę tylko w klasach mundurowych, czy we wszystkich. Silniejsza integracja kulturowa z Koreą po decyzji o zakupie prawie tysiąca czołgów K2 i około 300 wyrzutni rakietowych K239, czterdziestu ośmiu odrzutowców FA-50 i ponad sześciuset armatohaubic K9 wydaje […]
Miłość to nie sielanka.
2023-02-14
Walentynki, ale zaraz po: Proszę zwrócić uwagę na symbol Ecn (économique). W liczniku zawiłego wzoru na miłość cudowną. Wzór został na poczekaniu wymyślony przez Isodore’a Isou, impertynenckiego i czarującego zarazem przywódcę paryskich letrystów. Wydawałoby się, że tych okrutnie awangardowych młodziaków nie interesowało nic poza bezpośrednim działaniem (np. rozróba na Wielkanoc 1950 w Notre Dame; https://en.wikipedia.org/wiki/Notre-Dame_Affair) […]
Często zapominacie języka w „gębie”?
2023-02-14
Wobec zaskakującej nowości, wobec skali katastrofy, na chwilę? Zapominacie. Oczywiście, zapominamy języka, nie tyle „w gębie” co w głowie. Może i dobrze, ale w tych krótkich chwilach nie słuchajmy dobrych rad, patrzmy tam, gdzie chcemy patrzeć, wyżej, głębiej, bystrzej, przez łzy, mimowolnie. Patrzmy swoje. Może to coś da? Zdaniem wielu badaczy procesów neuronalnych ośrodki i […]
Walentynki w Lewancie — "Small-world"
2023-02-11
Wszystko brzmi swojsko, choć Small-world to także jeden ze specyficznych terminów opisujących model połączeń w obrębie mózgu (Bassett D., Bullmore E., Small-world brain networks. Neuroscientist, 2006, Dec; 12(6):512-23. DOI: 10.1177/1073858406293182). Połączenia te w znacznej mierze umożliwiają nam takie zachowanie, które kultura wyróżnia jako kreację, twórczość, optymalne reagowanie na to co nowe w otoczeniu. To struktura, […]
Zosia do Jurka: Żorż, Jerzka, Sukuniu. Jurek do Zosi: Kochana Żoneczko, piesulko, a także Sonieczko, Sunieczko.
2023-02-09
Oj słoniusiu, – pisze Zofia. – Już mi niełatwo żyć bez ciebie. Teraz żyję prowizorycznie. Byłam na placu Wolności. Jest gwiaździsty, wypuszcza z siebie takie długie ulice, bardzo pociągające, troszkę tam wlazłam – ale za zimno na długie łażenie i wolałabym z tobą. Biedna niewolnica. W lecie musi okropnie cuchnąć w Łodzi. Teraz jest przyjemnie […]
My w dwudziestym trzecim
2022-12-31
Koniec roku przynosi wysoką falę podsumowań, dyskusji o wartych zapamiętania zdarzeniach w mijającym 2022. Dyskusje będą – biorąc pod uwagę kalendarz wyborczy – dość ostre. Z naciskiem na: dość. Niezauważalnie, bez żadnych widocznych fal zmienia się powszechnie przyjęty sposób dyskutowania czy spierania się. Temperatura emocjonalna nadal tak samo wysoka, ale rozpiętość możliwych do wypowiedzenia opinii […]
Józef wreszcie wraca. Wół rozpoznaje swego pana i osioł żłób swego właściciela
2022-12-27
To były dość kobiece święta. Faceci mogli grać Józefa, a ten (jak wiemy ze średniowiecznych scenek) w krytycznym momencie został wysłany przez Panienkę po – do niczego nie potrzebną – świeczkę, żeby nie przeszkadzał i nie panikował. Już z poświątecznej, codziennej perspektywy zadajmy pytanie z pewnością interesujące widzów najlepszych telewizji śniadaniowych na werandzie. Czy Najświętsza […]
Patrz w niebo, na chłodno patrz
2022-12-18
Chcecie sprawdzić znaczenie słowa „zima”? Ekonomiczną prawdę o zimie dawno temu namalował Bruegel. Trzech myśliwych, pół dnia gonienia w głębokim śniegu, sfora trzynastu psów, jeden upolowany lis. Szału nie ma. Zimę trzeba przeczekać, z możliwie najmniejszymi stratami. Jak ktoś zgromadził zapasy, może przeczekiwać grając w curling jak na piątym planie u Bruegla. Łacińskie hiem(p)s, tempus […]
Pierwszy śnieg a my już życzmy sobie wiosny
2022-11-28
Wiosny na wyciągnięcie dłoni, na własne oczy, ciepłej, zielonej, spokojnej. I najtrudniejsze, życzmy sobie, cholera, szczerze. Wszystko kiedyś… Bitcoin, czy inne obecnie wydobywane „znikąd” kryptowaluty, nie będą długo panowały w wyobraźni homo sapiens. Gorączka złota nas nie opuści, ale jak zawsze odkryjemy lepsze „tereny”, pełne wielkich samorodków. W tym stuleciu najprawdopodobniej doczekamy się „watchcoins”. Zestandaryzowanej […]
Raj a Smart City
2022-11-27
W technologicznie sfiksowanej cywilizacji wszystkie jej elementy powinny być dokładnie nazwane i opisane. Raj jest ikonografią nagości, stanu wzajemnego podobieństwa (raczej szpetnego), o którym nie chcemy pamiętać. Nagość: nuditas naturalis bardzo szybko zamieniła się w naszych pustych łbach w nuditas criminalis. Tak samo jest z miastami. Lubimy przewodniki, które ilością gwiazdek porządkują miasta. Kierują bezpośrednio do największych […]
Incub? Nie, kot, Pani matko, kot, kot narobił mi
2022-11-12
Gdyby memami można palić w piecu! Nie trzeba by było budować jądrowych dziwadełek. Suwerennie kraj od płotu do płotu bez wielkiej fatygi byśmy ogrzali. Sam rząd dał by radę grzać wszystkich potrzebujących. I jeszcze by zostało energii na stopienie w żużel carbon print’ów kłębiących się nad swojska okolicą. Ilość niewielkich stworów przycupniętych blisko białej (całkiem […]
Co widać w Polsce rano 10 listopada 2022?
2022-11-10
Barwy narodowe: szarości, plucha, mży. Za to jutro, już jutro! Kolejny raz entuzjastyczne tłumy będą witały Dziadka na dworcu. Mżawka nie zachęca, ale wystarczy tylko lekko zwiększyć rozdzielczość i komiksowa konwencja wyraźnych konturów, prostych historii rozsypie się w multiwersum kresek, zarysów, fragmentów wcale do siebie nie pasujących, rozsypanych jak kropki rastra, który może kadr ubarwić, ale nie […]
Ślepe dążenie to ślepy świat. Dlaczego „rosjanie" się biją? Co rządzi „russkim mirom”?
2022-11-09
Plakat z 1920 roku autorstwa Aleksieja Radakowa (Алексей Александрович Радаков) należy do jednych z częściej reprodukowanych grafik pokazujących specyficzne cechy sztuki rosyjskiej z okresu rewolucji bolszewickiej. Chęć odwołania się do tradycji ludowej estetyki drzeworytu (łubok/лубо́к), kontrastowe zestawienia kolorystyczne, uproszczenie sytuacji. A przede wszystkim siła fatum. To, co w realiach russkogo mira (русского мира) każe spontanicznie […]
Bez pracujących na trzy zmiany fabryk trolli strachy nadal mieszkały by w nas, ale chyba mniejsze, takie strachy na lachy
2022-11-08
Stefan Chwin mówiąc o swojej książce Wolność pisania po Jałcie posługuje się zwrotem „architektura strachu”. Literacko ładne, za sprawą dobrze zestawionych słów od razu uchwytne i wyraźne. Niestety, nie do końca adekwatne wobec strachu, który chlupocze w naszych głowach. Kłębią się w nich potężne bałwany, głębiowe wiry ciągną w dół ku katastrofie, ciemna woda podchodzi do […]
Globalny model do kopania. Następna wystawa w Atlasie Sztuki
2022-11-08
Osiem miliardów. Z pewnością grubo ponad miliard spojrzeń wlepionych w piłkę. Dużo. Statystycy futbolu nie wystarczą, potrzebni są antropologowie i historycy cywilizacji potrafiący obserwować zmiany trwające dekady by zgadnąć gdzie doprowadzi nas łańcuch symboliczny, na którym jak breloczek dynda cały tak spektakularnie rozgrywany rytuał w Katarze. Kiedyś będzie wyliczany jako jeden z symptomów przesilenia, przeniesienia […]
Liczba mnoga: studenci, dużo studentów, problem, poważny problem.
2022-11-02
Z jakiegoś powodu nie tylko w świecie zachodnim, nie tylko dawno, dawno temu (np. w 1968) ale i dziś, w miejscach poza zasięgiem Erasmusa (np. w Iranie, w Chile) z punktu widzenia autorytarnych władz stopniowanie słowo student przebiega tak samo: studenciak, student, studenci, dużo studentów, problem, poważny problem. Wszytko jedno czy tak stopniują brodaci ajatollahowie, […]
Obywatele kosmosu. Anton Vidokle z Veroniką Hapchenko, Fedirem Tetianyczem i Kolekcją Międzynarodowego Instytutu Kosmizmu w Muzeum Sztuki.
2022-11-01
Bar-do thos-grol, tybetańską księgę umarłych czyta się głośno zmarłemu (od końca) przez szereg dni, by uchronić go przed ponownym wcieleniem i narodzinami. Świat, w którym żyjemy w takiej perspektywie nie jest niczym więcej niż rozległą iluzją. Może się przytrafić, potrafi olśnić i oszołomić, ale nie warto do tego wracać. Krańcowo różna wrażliwość uformowała ideę powszechnego […]
Antropomorfizujemy zawsze, bezustannie. Oswajamy każdy obraz świata.
2022-10-29
Takie wesołe tweety instytucji badawczych okrążają glob w setkach powtórzeń niesionych przez tysiące komentarzy. Wywołują nagłe rozbłyski w sieci. Znamy artefakty sprzed kilkudziesięciu tysięcy lat (The Ishango Bone; https://en.wikipedia.org/wiki/Ishango_bone) sugerujące, że co najmniej od takiego czasu ciała niebieskie potrafią zawrócić nam w głowach. Wszystkie znane nam kultury obserwowały bacznie to co dzieje się na niebie, […]
Zbrodnia bez kary. Nie czekajmy na Бесы, spróbujmy im przytrzeć różki.
2022-10-22
Trochę czasu minęło. Nikt już nie może udawać, że wojna zna granice, toczy się „gdzieś”, przy użyciu „pewnych” środków, a w czasie weekendu jej intensywność przygasa. Pora zastanowić się co do tej pory zrobiły np. liczne w zachodnim świecie (szczególnie w Stanach) wydziały, instytuty, katedry słowianoznawstwa. Nazwą oficjalna najczęściej jest Slavic studies lub Slavonic studies, de […]
Stoicy odróżnili cele możliwe do osiągnięcia (telos) od tych nieosiągalnych, choć kuszących (skopos).
2022-10-21
W filmowej Łodzi z Atlasem Sztuki z uwagą śledzimy Homera i Bonda. Dawno, dawno temu w epoce podobno ślepego Homera słowo: skopos (σκοπός) oznaczało „strażnika, zwiadowcę, wypatrującego nadzorcę (Iliada, 2, 792), albo cel łucznika (Odyseja, 22, 6). Potem już w refleksji filozoficznej stało się terminem określającym cel działania (Platon, Politeia, 452e). Minęło parę tysięcy […]
Autonomiczny premier polski i autonomiczny prezydent polski jadą autonomicznym samochodem – Autonomiczny Rubens, DALL E, 2022
2022-10-19
Waldemar Malicki, pianista polski (żyjący) a zarazem prowadzący doskonałą audycje muzyczną w każdą sobotę w II PR rozwinął jak zwykle interesująco ideę autonomicznego samochodu. Rozwinął ją dywagując o pianistach doskonale grających rytmicznie i dynamicznie boogie-woogie. Malicki prognozuje że już niedługo udoskonalona cyfrowa pianola 2.0 zastąpi takich pianistów, a kto wie czy nie zastąpi także tych […]
Dyskurs piotrkowski jest długi, cętkowany i nie kręty
2022-10-18
Październik miesiącem obrad i debat jest. Debatujmy. Może wreszcie uda się wyodrębnić łódzki, endemiczny gatunek dekonstrukcji architektonicznej? Dekonstrukcji przeprowadzanej siłami natury. Niektórzy z nas pamiętają, że dyskurs piotrkowski w mieście Łodzi trwa nieprzerwanie co najmniej od połowy lat dziewięćdziesiątych. Jest równie stary jak polska samorządna demokracja. Co oprócz gnuśności intelektualnej kieruje chcącymi dyskutować „wokół Piotrkowskiej” […]
Po tak długim czasie powinniśmy się oswoić z tym, że obrazy, wszystkie, te prawdziwe i te wymyślone krążą.
2022-10-18
Niesie je przez stulecia ten sam wir zasupłany wielokroć bardziej niż szkolna wstęga Moebiusa. Truchtając za obrazami co chwila znajdujemy się po drugiej stronie, nie tam, gdzie chcieliśmy. Ta cyrkulacja czasem staje się efektywna i wydajna jak młynek do kości, czasem obraca się tak wolno, że przestajemy zauważać zmianę. Robimy to z ulgą, bo kręcenie […]
„Jak się ma dobrą kiepełe – mruknął – to i wytrychów nie trzeba”.
2022-10-15
Stary słownik Doroszewskiego jako przykład użycia słowa kiepełe podaje zdanie z Kariery Nikodema Dyzmy Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Sprawdziliście już gdzie dziś cumują jachty rosyjskich oligarchów? Nie? Trzeba śledzić sytuację na bieżąco! Na szczęście jest kilka miejsc w necie, które pokażą, poinformują, monitorują non stop. Domyślacie się, kto będzie rządził w Rosji? Nie? No, mówią, że sami […]
Van Gogh sporo – Hockney najwięcej
2022-10-14
Za co skłonni jesteśmy słono zapłacić, w czasie wielowymiarowego kryzysu? Niestety aż co najmniej trzy równie dobre odpowiedzi trzeba brać pod uwagę. Za światło, za czas (szczególnie w formie krótkiej chwili), za piękno w jego abstrakcyjnej formie. W londyńskim Christies sprzedano namalowany w 1969 roku obraz Davida Hockneya Early Morning, Sainte-Maxime. Obraz był przez ponad […]
Sztuką w mieście warto się zainteresować
2022-10-14
Wciąż utrzymuje się przekonanie, że sztuka jest obszarem, w którym najczęściej pojawia się to, co niepowtarzalne, oryginalne, wyjątkowe. Mamy nadzieję, że jako społeczność nie jesteśmy na tyle rozleniwieni, by oczekiwać i wymagać, by nasze ideały i aspiracje były na wyciągnięcie ręki jak produkty na sklepowych półkach. Uważniejsze śledzenie kultury w naszym mieście rozpoczęliśmy wiele lat […]
Zwrot „normalne miasto" jak parowóz dziejów może pociągnąć nie jedną prostą
2022-10-13
„strategię marketingową”, a może nawet kampanię wyborczą. Da się nim do woli po(d)wozić, potrzebna jest tylko odpowiednia mobilna appka i nawyk obsypywania każdej mijanej sytuacji gwiazdkami wprost ze szczerego serduszka. Taki zwrot, kiedy już wyrośnie i rozpozna go jako słowo kluczowe administracja i lokalni producenci prawa, może nabrać poważnego znaczenia. Wtedy nawet spore miasto w […]
Pora się przyzwyczaić do chodzenia z kopią husarską
2022-10-13
Czy świat ludzi powinien być połączony czy raczej trochę rozłączony? Spójrzmy na starą akwafortę. Alegoria Tolerancji autorstwa Daniela Chodowieckiego z 1792 roku. Wprost z czasów epidemii konfliktów religijnych. Widzicie tę długą lancę przy boku Minerwy (personifikacji Mądrości i Rozsądku)? Prawdopodobnie było to narzędzie do wyznaczenia minimalnej bezpiecznej odległości. Pora się przyzwyczaić do chodzenia z kopią […]
Nowe hulaj nogi
2022-10-12
Przynajmniej w polskich miastach, wszyscy śmigają na hulajnogach. Pogoda jak we Włoszech, ciepło, technologia potaniała. Młodzi i starzy odkryli urok pędu. To już zmiana kulturowa. Spece od prawa zaczynają, zgodnie ze swoją barokową naturą, opasłe tomy lex hulajnoga pisać. Pora osadzić ten motyw w historii wyobraźni. Od czego zacząć? Od Ramzesa II na lekkim rydwanie? […]
O rany! Jaka zajefana panorama!
2022-10-11
Zbigniew Makowski to nie tylko malarz, ale również artysta wielokroć ważniejszy dla kultury polskiej niż Tadeusz Kantor, tłumaczący świat głębiej, szerzej, i co tu kryć, dużo ciekawiej, przez lata bawił się z drukowanymi w gigantycznych nakładach książkami z bratniego ZSSR. Książki Makowskiego wyglądają jak kosmos po dużej imprezie, albo abecadło co właśnie z klimatyzacji wypadło. […]
Urodziny ostatnie
2022-10-08
Oby to były ostatnie urodziny Putina, jako postaci kogokolwiek obchodzącej, przyciągającej uwagę. Choć niestety jest pewne, że ten i ów nieźle będzie żył z tantiem od analitycznych biografii. To będą spore nakłady, może ciut mniejsze niż w przypadku biografistyki poświęconej Adolfowi H., ale kto wie czy nie porównywalne z biografiami Józefa S. Życzmy sobie, żeby […]
Wielkorusy u Lachów o Małorusach
2022-10-08
1913 roku w Poroninie zaskoczony Wołodia zdał sobie sprawę, że źle rozumie ukraiński. Po wczorajszych bombardowaniach to bolszewickie niezrozumienie zostało utrwalone na długie dekady. Porozumienia nie będzie. „Mocno całuje Kochana Mamusiu i wszystkich pozdrawiam.(…) Byliśmy na ukraińskim wieczorze ku czci Szewczenki. Bardzo źle rozumiem ukraiński. Żyjemy po dawnemu. Mocno ściskam i życzę zdrowia. Twój W.U.” […]
Decyduje wiara – lud ruski patrzy
2022-10-08
Ostatnie wypowiedzi zachodnich polityków (Angela Merkel w Monachium) potwierdzają, że liczenie na ich zrozumienie tego jak funkcjonuje ruski świat może być kiepską kalkulacją. Popatrzmy na stare ikony. To schematy zachowań, postaw, działań powtarzane niemal bez zmian przez stulecia. Utrwalające fatalistyczną siłę stereotypu biernego obserwowania cudownych zdarzeń, którym błogosławi cały kosmos. Wobec takiej wizji dziejów własna […]
Niepoprawność wolności Nagrody Nobla bywa piękna.
2022-10-07
Decyzja Komitetu Noblowskiego o tak rozsądnym przyznaniu w tym roku Nagrody Pokojowej może być świetną okazją dla architektów, designerów, deklarujących zawodowe zainteresowanie pięknem by lepiej zrozumieć na czym polega problem z posługiwaniem się symetrią, szukaniem równowagi i harmonii. Dopiero co skończyło się w Łodzi konferencja Pięknu architektury poświęcona. Wszystkie wspomniane cechy z pięknem tradycyjnie łączone […]
„Przywieźli wyngiel! Wyngiel! Wyngiel je we wiosce! - Wojna będzie… Przed wojną tyż by"
2022-10-02
Ani my Polanie, ani Wiślanie. Ani rzymscy katolicy, ani pastafarianie z posypką. Widać to wyraźnie w dość krzepiącym zjawisku języka codziennego. Pod wpływem atawistycznego lęku karmionego spadkiem średniej dobowej temperatury nasz rodzimy język niespodziewanie odzyskał elastyczność. Fala wokalizacji idzie i zatapia coraz to nowych komentatorów, ekspertów, dziennikarzy, miszczów medialnego przekazu. Ludzie ci z urodzenia elokwentni, bystrzy, […]
Rzeczywistość jest płaska
2022-10-02
Klein „wykreślił wszystkie linie paraboliczne na rzeźbie Apolla Belwederskiego, którego rysy cechuje wysoki stopień piękności klasycznej. Krzywe te jednak nie mają prostego kształtu i nie dało się wyszukać ogólnego prawa, któremu by podlegały” (D. Hilbert i S. Cohn-Vossen, Geometria poglądowa, przeł. A. Dawidowicz, Warszawa 1956, s. 183-184). Piszą też autorzy, że: „Z niezmienniczości krzywizny Gaussa […]
Uzupełnij frazę: …ęśliwy dom
2022-10-01
Większość z nas nie lubi publicznie opowiadać o mieście. To zrozumiałe nawet jest. Mieszkamy w mieście, które na nas liczy. Mówić o mieście to mówić nami. Ale my nie chcemy… Może trzeba nas wreszcie doopowiedzieć. Zaprośmy tych, co umieją doopowiadać nas w mieście. Socjologia urbanistyczna przestaje dostarczać nowych danych. Domyślenie się wyników kolejnych badań statystycznych […]
Snyder napisał, że Rosja Putina wykorzysta wiedzę Rosji Stalina i wywoła światowy kryzys żywnościowy.
2022-09-30
Timothy Snyder jest bez dwóch zdań rozsądnym polemistą. Jednym z niezbyt wielu zachodnich badaczy, którzy rozróżniają na Wschodzie detale mniejsze od Uralu. To nie jego wina (raczej zaleta), że posiada w dyspozycji duży medialny impact factor. Niemniej, wyjątkowo wkurzające jest to, że trzeba miesiącami czekać na głos amerykańskiego profesora (koniecznie trzeba sprawdzić na którym miejscu, w […]
Elon Musk w 5inLodz – Wprowadzenie do Kultury Człowieka w erze szybkich zmian
2022-09-28
„Dla każdej osoby bogatej musi istnieć coś, co wyjaśnia jej bogactwo: cechy dziedziczne, spadek, chciwość, inteligencja, fałszywość, wykorzystywanie biednych, bycie we właściwym miejscu o właściwej porze, posiadanie wysoko postawionych przyjaciół, łut szczęścia, napad na autostradzie czy co tam jeszcze. To, jakie rzeczy prowadzą do bycia bogatym jest, rzecz jasna, silnie zależne od kontekstu. To właśnie […]
„Wolność i wyobraźnia to mięśnie, których nie ćwiczymy”
2022-09-22
Wciąż nie wiemy kto zaprojektował Nowe Centrum Łodzi – wszyscy natomiast wiemy, kto zaprojektował prawdziwe jeansy. Te prawdziwe zaprojektował genialny krawiec z Łodzi. Bernard Lichtenstein wyjechał z naszego miasta wraz z grupą mieszkańców ulicy Kamiennej w 1937 roku. W 1947 zaprojektował najsłynniejsze jeansy Ameryki – Wrangler 13MWZ. Zaprzyjaźniony z Marlonem Brando, Jamesowi Deanowi pomaga w […]
Ok, wizualizacja, póki co płaska zapowiedź, ale w słusznym rozmiarze, w konkretnym miejscu.
2022-09-17
Jeszcze obraz, a już trochę konkret. Akurat na rogu, trochę też na skrzyżowaniu: nostalgii, własnej bezsiły i zamorskiego mirażu. Może być argumentem za tym, że czasem środkiem nawet takich krótkich uliczek przebiega way of life. Hopper tak zmyślił knajpę, że czy tego chcemy czy nie, będziemy się w nieskończoność zastanawiać jaki smak ma serwowane w […]
Osiemdziesiąt lat temu można było wierzyć, że miasta składają się z wieżowców i ulic
2022-08-28
Dziś zbudowanie makiety miasta, na tyle dokładnej by sięgać do skali indywidualnego życia jest poza zasięgiem nie tylko technologi ale wręcz naszej wyobraźni. Przejście pomiędzy ciągle analizowanym urban sprawl a kompletnie ignorowanym human sprawl nadal pozostaje niezbadaną luką poznawczą. Urbaniści, planiści, socjologowie miast bez końca lamentują nad statystykami opisującymi zjawisko w skali społecznej. Gdzieś daleko, w […]
„Literatura nie jest” tym czy tamtym
2022-08-12
„Pojęcie +idiota+ (pochodzące od greckiego +idiotes+) oznaczało człowieka, który nie interesuje się polityką, sprawami publicznymi, zamyka się wyłącznie w kręgu swoich prywatnych przyjemności, a przez to nie jest w stanie zrealizować w pełni swego człowieczeństwa” – pisze prof. Andrzej Nowak. „»Powiedzmy sobie szczerze: literatura nie jest dla idiotów« – powiedziała Olga Tokarczuk podczas festiwalu Góry […]
Talk and Lodz (2). Rozmowy na schodach (w ruchu)
2022-08-05
W20 jest reprezentacją czegoś w pełni nieobecnego, leżącego gdzie indziej, dalej; reprezentacją czegoś istniejącego, ale nieobecnego – jeszcze – w codzienności miasta, w stylu życia. Kamienica jest zainteresowana ruchem. Każdym ruchem, od fizycznie uchwytnego po imaginacyjny, od ruchów prostych, oczywistych, kanonicznych, w pełni legalnych, pewnych siebie, po posunięcia niejasne, apokryficzne, nieuzasadnione, chwiejne, etc. Ewolucja nie […]
Biel jako zupełnie niepraktyczna błahostka
2022-08-03
Upał, albo burza. Początek sierpnia to czas lekkiego zawieszenia, kiedy można bardziej niż zwykle trwonić czas gapiąc się na wściekle rozrastające się zielsko, które musi zdążyć przed kolejną falą żaru, smagnięciem wiatru łamiącym to co zbyt długo ociągało się z rozkrzewieniem, wszczepieniem, wpleceniem we wszystko co dookoła. Jaki kolor temu towarzyszy, co się nosi latem? […]
Logiki temporalne jako logiki romantyczne
2022-08-01
1 sierpnia w Polsce jest dniem (dokładnie o 17 w godzinę W) kiedy przestaje obowiązywać klasyczna logika. Zawiesza się podstawowa alternatywa: bić się czy nie? Iść do powstania czy nie? To ostatnie pytanie było nieobecne w polskiej kulturze co najmniej aż do późnych lat dziewięćdziesiątych. Dopiero wtedy zaczęło być gdzieniegdzie stawiane. Dziś jest już dość […]
Zobaczmy gdzie wylądujemy
2022-07-29
Tegoroczny lipiec przechodzi do przeszłości. Czy będzie Lipcem Historycznym, tak jak np. Lubelski Lipiec 1980 pełen strajków, które ekscytowały, ale nikomu nie przychodziło do głowy, że są dziwnym znakiem zbliżania się zupełnie innej epoki? 29 lipca po szesnastej MS Chrobry wypłynął z naszej pięknej Gdyni kierując się do Ameryki Południowej. Wśród 1042 pasażerów, byli wyposażeni […]
tera-peta-exa-cirrus – Po co Atlasowi dostęp do chmury?
2022-07-25
Dane zbieramy w chmurach. Chmury danych pęcznieją, są w rozmiarach stratocumulusa. Zbliżają się już do poziomu tera-peta-exa-cirrusów. Poszukajmy w dawnej sztuce scen pokazujących, co dzieje się potem. Co widać ponad groźnymi, burzowymi chmurami Big Data? Co lub kto na chmurach się opiera? W sztuce nowożytnej, takiej, która dobrze imituje naszą naturalną perspektywę powyżej chmur, rozgrywa […]
„Dziwek nie trza, piwa nie trza — nie trza radia, kina i pajęczarzy…”
2022-07-23
Prof. Piotr Gliński w liście do uczestników wernisażu wystawy “Sejsmograf epoki przyspieszenia” podkreślił rolę refleksji nad przemianą historyczną i społeczną w kształtowaniu się horyzontu artystycznego i literackiego Witkacego. Organizatorzy wystawy z kolei podkreślali aktualność intuicji i wyborów artysty. Trudno się z tymi opiniami nie zgodzić. W dramacie Szewcy ukończonym przez Witkacego w 1934 uniesiony zapałem […]
Arcadia à la Russe
2022-07-17
Pełne troski wypowiedzi prezydenta Macrona na temat potrzeby szczególnego traktowania Rosji nie od razu spotkały się z pełnym zrozumieniem. Niewątpliwie od razu uświadomiły nam jak dalece inaczej mamy umeblowane europejskie głowy, w zależności od dystansu jaki dzieli nas od Wschodu. Nie da się tego łatwo zmienić. Można próbować poprzez dobrze osadzone w kulturze francuskiej […]
Cykl spalania a kultura ludowa — Silnik Narodowy, jeszcze spalinowy.
Łódź się kolebie a Konstrukcje wibrują. Duże konstrukcje bardziej, wywrócone „głośniej”. Spróbujcie wywrócić Łódź. Miasto wytrącone z codziennego rytmu w wielu nieoczekiwanych miejscach zacznie inaczej „brzmieć”. W20 deklarująca zainteresowanie architekturą i Miastem jako całością powinna właśnie teraz, z inżynierską precyzją nasłuchiwać z jakich miejsc dobiegają odgłosy „spontanicznych” wibracji. Dla projektujących silniki to informacje bezcenne. A […]
Liberum voveo!
2022-07-13
Dajmy spokój Angielczykom. Pan Premier wyśle raport i my, tu na lądzie, już jutro będziemy mieli a clear overview of the current situation na zamieszkiwanym przez nas odcinku „wschodniej flanki”. Proszę tylko nieco uważać na rytuały polityczne. W kraju tak nasyconym siłą poetyckiej wyobraźni łatwo można stać się częścią mitu i bardzo długo poniewierać się […]
Wimbledon Time
2022-07-12
„We win Wimbledon,’ says Russia tennis chief after Rybakina triumph”. Są wakacje, poćwiczmy logiczne myślenie. Mr. Smith pomyślał o czymś w chwili kiedy wskazówki Big Bena wskazywały za pięć dwunastą. To samo – przedziwnym zbiegiem okoliczności pomyślał Herr Schmidt stojąc na Alexanderplatz. Wskazówki jednego z dwudziestu czterech zegarów odpowiadających wszystkim strefom czasowym, pokazywały za pięć […]
Kontekst poza granicami wyobraźni. 5inLodz - cum contextum na W20.
2022-06-27
„Dla każdej osoby bogatej musi istnieć coś, co wyjaśnia jej bogactwo: cechy dziedziczne, spadek, chciwość, inteligencja, fałszywość, wykorzystywanie biednych, bycie we właściwym miejscu o właściwej porze, posiadanie wysoko postawionych przyjaciół, łut szczęścia, napad na autostradzie czy co tam jeszcze. To, jakie rzeczy prowadza do bycia bogatym, jest, rzecz jasna, silnie zależne od kontekstu. To właśnie […]
Słuchanie i granie muzyki Bacha nie ma w czasie upałów znaczenia z punktu widzenia termodynamiki.
2022-06-26
Dobrze utemperowane (Wohltemperierte) drgania przenoszą energię, ale nie są przecież w stanie nic zmienić. Nie ochłodzą, nie ogrzeją nawet o pół stopnia. Brzmiące najgłośniej nie powstrzymają topnienia lodowców, powodzi, ani letniego gradobicia. Nie przyniosą ulgi i ratunku żadnemu wymierającemu gatunkowi oprócz homo sapiens (i to też żyjącemu na obszarze Zachodu). Wyjaśnienie tego doświadczenia nadal jest […]
Znacie tu kogo w Łodzi?
2022-06-13
Co powinno charakteryzować napastnika? Skuteczność. Najbardziej skuteczni potrafią wręcz zaskoczyć. Robert Lewandowski znalazł moment i własnoręcznie (nie własnonożnie) przepisał zdanie z Ziemi Obiecanej. Które zdanie? Celne, krótkie, ironiczne. „Znacie tu kogo w Łodzi?” Zasada skuteczności obowiązuje także w piłce nożnej. Skuteczność nie tylko w strzelaniu bramek, ale skuteczność w utrzymywaniu uwagi widzów na własnej sylwetce. […]
Talk and Lodz - mieszkaniec doopowiedziany w Łodzi
2022-06-12
Gwałtowny proces urbanizacji uświadamia nam, iż w ciągu najbliższych dekad większość populacji zamieszka w miastach. Czyli przyjdzie nam mieszkać w czymś, czego do tej pory nie potrafimy ani opisać, ani pokazać, ani zrozumieć. Statystyka, urbanistyka, ekonometria, planowanie przestrzenne, socjologia wizualna, wszystko to okazuje się zbyt słabe by wyjaśnić fenomen miasta. Uzyskujemy mozaikę – obraz wprost […]
Jesteśmy gatunkiem, który potrafi się zgubić nawet w tym co sam wcześniej wymyśli.
2022-06-03
Pierwsza i ostatnia litera: Alfa i Omega są biblijnym symbolem panowania nad początkiem i końcem. Ale jest to atrybut boski. Dla nas niedostępny. Dookoła nas kłębi się żywioł liter wszystko komplikujących, dzikich, nieposłusznych. Cały miejski, tętniący życiem alfabet. Czyli coś dla architektów. Piętnaście lat temu zaprosiliśmy do Łodzi Roba Kriera, żeby pomogł nam „pozszywać” nasze […]
Wyjątkowo przydatna sprawność kamuflażu własnych braków.
2022-05-28
Dawno, dawno temu, w 1976 roku Leonid Sokołow wystrugał z drewna okulary. Nazwał swoją pracę: „Projekt okularów dla każdego radzieckiego obywatela”. Zniknął Związek Radziecki, pozostała potrzeba kontrolowania pola widzenia innych. Niestety, pojawiły się też technologie, które pozwalają bardzo podobne okulary o zawężonym polu obserwacji produkować na masową skalę. Można je dziś dostać za darmo (w […]
Duzia woda, duzia loda – bynajmniej nie dno. Coś dla naszych Atlasowych kolegów z „Lodzi” Kaliskiej.
2022-05-26
Potencjał kabaretowy dopiero co uruchomionego Krajowego Repozytorium Obiektów Kultury i Nauki zachwyca. Po wpisaniu w wyszukiwarkę Świetlicki Marcin błyskawicznie pyta czy aby na pewno nie chodziło o „świetlicę pułkową”, proponuje obejrzenie „młodzieży w świetlicy” albo „defilady na ul. Święty Marcin”. Czapki z głów, szacun, mało który poeta ma tak szeroki rozrzut skojarzeń jak ten, w […]
Ciekawe wystąpienie ministra Raua w Berlinie.
2022-05-25
Rau spotkał się z Annaleną Baerbock, minister spraw zagranicznych Niemiec, pewnie po to, by prosty plan wysłania czołgów z Polski na Ukrainę i z Niemiec do Polski nie zatrzymał się w połowie drogi. Niemcy piszą o wahaniu w kwestii Ringtausch mit Polen. Biorąc pod uwagę jak symbolicznie można rozumieć Ringtausch (równie dobrze może to być […]
The 75th Festival de Cannes. I dobrze, że jest Łódź.
2022-05-23
Festiwale filmowe. Wielkie, znane, z tradycjami. Festiwal w Cannes to kwintesencja Zachodu i jego zdolności do wchłonięcia i przyswojenia wszystkiego na raz. Obok siebie nieskończony, dokumentalny Mariupol 2, reżyserowany przez Mantasa Kvedaraviciusa (zginął w Mariupolu 2 kwietnia, zastrzelony przez rosyjskich żołnierzy) i Top Gun Maverick (reżyseria Josepha Kosinski). A pomiędzy, jak to na festiwalu: brawa, […]
RE:GENERACJA maglownic – Samochód marzeń Adama Klimka.
2022-05-23
Myślano, myślano, aż wymyślono. Hasłem festiwalu designu w 2022 rok była (ta): RE:GENERACJA. Dobrze jest zacząć od drobiazgu, od detalu, od czegoś z czym łatwiej sobie poradzić. Po co dwukropek? Co daje, co wnosi w zastaną sytuację? Czyżby „graficznie” wyróżniał? Pierwszym odruchem zachodniej, analitycznej mentalności, jest podział na mniejsze, łatwiejsze do manipulacji elementy. Dość trudno […]
Sibylla Europaea. Wschód-Zachód w Łodzi.
2022-05-22
Problemy rozbudzają ciekawość. To pewne. Szczególnie jeśli zapowiadają najbliższą przyszłość. Mamy już maj, a za chwilę wakacje. Nie da się uniknąć zwiększonej liczby pytań o to, co dalej. Po latach słuchania ekspertów i śledzenia statystyk chyba pora na śmiały krok. Skoro aktualne dane nie pozwalają ustalić, jaka będzie przyszłość, trzeba odwołać się do starych instytucji. […]
Przekaz był prosty, nie trzeba było niczego notować.
2022-05-10
W mediach zwracano wczoraj uwagę nie na brak konkretów w przemówieniu Putina a na to, czego Putin na placu Czerwonym nie powiedział, kogo zabrakło na trybunach, a przede wszystkim czym nie mógł się pochwalić. 22 sierpnia 1939 r. w Obersalzbergu Adolf Hitler wygłosił retorycznie dobre przemówienie do oficerów Wehrmachtu. „Bądźcie bez litości! Bądźcie brutalni! Zniszczenie Polski […]
Kriepcze - przywal mocniej
2022-05-08
Po 9 maja 2022 na globalnym wolnym rynku mitów i bajek historycznych pojawi się jeszcze jedna opcja. I pewnie spotka się ze sporym zainteresowaniem klientów szukających narracji ekscentrycznych. Trzeba przyznać, że Rosja nie oszczędzała na kosztach związanych z odświeżeniem baśni o ostatecznym zwycięstwie nad złem. Tak drogie produkcje muszą się zwrócić, pomóc na długo, skutecznie […]
Gdzie Charków, gdzie Łódź?
2022-05-05
Sir Foster przyjął zaproszenie już w połowie kwietnia, będzie opracowywał master plan dla Charkowa oraz regionu. Zaczął po ludzku, od słów. Uwaga architekci! Ćwiczymy czytanie ze zrozumieniem, bez planów, bez szkiców, same słowa. Cały manifest (THE KHARKIV MANIFESTO) nie jest długi (https://normanfosterfoundation.org/meeting-between-mayor-ihor-terekhov-and-lord-foster/). Mimo to zakreślmy powtarzające się zwroty, detale wpadające w oko. Na pierwszym […]
Sensem życia miejskiego jest częstsze spotykanie ludzi niż zajączków. Tuwim w Operze.
2022-05-04
„Halo! O, halo lo lo lo lo!Tu tu tu tu tu tu tuRadio, radijo, dijo, ijo, ijo,Tijo, trijo, tru lu lu lu luPio pio pijo lo lo lo lo loPlo plo plo plo plo halo!” Na to wróbel zaterlikał:„Cóż to znowu za muzyka?Muszę zajrzeć do słownika,By zrozumieć śpiew słowika.Ćwir ćwir świrk!Świr świr ćwirk!” Zanim się […]
Ściskasz prawice a broń w drugiej ręce mocno trzymaj.
2022-04-23
Ściskanie prawicy (dexiosis) co najmniej od dwóch tysięcy lat odbywało się zazwyczaj blisko broni trzymanej w drugiej ręce. W dawnej ikonografii uścisk dłoni związany był przede wszystkim z ikonografią Mitry, boga światła i dotrzymywania umów. Mitra był też bogiem-wojownikiem. Ten aspekt zawierania paktu i eksponowania atrybutów własnej mocy doskonale widać na płaskorzeźbie z Góry Nemrot (Turcja, […]
Neutralność to ulubiony kolor dekoratorów,
2022-04-22
kadry zarządzającej średniego szczebla, świetny, niemal ekologiczny dodatek do zrównoważonej diety i stylu życia. Nawet ślad węglowy jeśli jest w odcieniu neutralnym mniej straszny. Dwie medialne informacje o inwestycji w ciekawym, pełnym nowych możliwości miejscu. Jedna z grudnia 2021, druga już z kwietnia 2022 (https://www.dezeen.com/2021/12/24/ges-2-house-of-culture-renzo-piano-building-workshop/; Beaux Arts Magazine n°454 – avril 2022, s. 12) Inwestycja […]
Trąbka Milesa Davisa
2022-04-17
Wyobraźnia religijna bywa sensu stricto nieludzka. Podpowiada sceny i obrazy nie dające się zrozumieć, kołysze się między skrajnościami, od ekstatycznego zachwytu po straszną grozę sacrum. Na takim tle odznacza się trwająca przez pokolenia, nieustanna praca powolnego oswajania tej dzikiej religijności. Homo sapiens oswaja wszytko co znajduje się w jego otoczeniu. Z doktrynalnego, żarliwego religijnie punktu […]
Wyspa Węży
2022-04-17
Nie tylko to co symboliczne, ale i to co realne potrafi zmieścić się na znaczku pocztowym. Potrafimy na znaczkach zapisać, heroizm, utrwalić gesty warte zapamiętania. Kłopot z tym, że to co Realne tylko przez chwilę ma rozmiary rzeczywistości. Potem kurczy się do rozmiarów pocztowego znaczka, a codzienność w swojej przytłaczającej skali płynie dalej. Poczta ukraińska poinformowała […]
Stworzenie Świata i wypędzenie z Raju – Czy piekło jest puste?
2022-04-16
Struktura ludzkiej wyobraźni jest atomowa. Przypomina powiększający się w nieskończoność zbiór miejsc, w jakich wyobrażamy sobie co chcemy. Bardzo trudno uporządkować taki zbiór, zależny od indywidualnych preferencji. Książki robią to za nas, jak pandemie czy wojna? O ostatniej książce Hansa Urs von Balthasara pisze Jan Słomka w Tygodniku Powszechnym: „Można żywić nadzieję, że myśli Balthasara […]
XIII Stacja Drogi Krzyżowej w Koloseum
2022-04-15
Dzisiejsza decyzja Watykanu zmieniająca tekst rozważań napisany przez kobiety (Ukrainkę i Rosjankę) niosące razem krzyż w czasie przestoju przy XIII Stacji Drogi Krzyżowej w Koloseum i zastąpienie go frazą (o znaczeniu) milczenia wobec faktu śmierci jest decyzją dopasowującą przebieg rytuału do symptomów katalepsji. Tymi syndromami są m.in.: mutyzm – brak zdolności do komunikacji werbalnej, stupor […]
Czy dziewczęta wrócą w lany poniedziałek na Włókienniczą?
2022-04-14
Trzy lata temu lany poniedziałek w Święta Wielkiej Nocy wypadł na Włókienniczej w Łodzi dość późno. A zaraz po nim na ulicy rozpoczęła się Wielka Rewitalizacja. Kamienica pod numerem dwadzieścia otrzymała pozwolenie na budowę w listopadzie 2018 – miała pociągnąć za soba całą ulice? Włókiennicza została wytyczona w 1872 roku wzdłuż pustego placu po wyczerpaniu […]
Kto się boi Frankensteina na Włókienniczej?
2022-04-13
Choć nasz projekt W20 (na Włókienniczej) jest lokalny, o skali zaledwie jednej ulicy, na wszelki wypadek postanowiliśmy osadzić go na masywnym fundamencie. Może nieco zbyt optymistycznie uznaliśmy, że rolę takiego fundamentu może pełnić przekonanie o rozumności człowieka. Dochodzenie do Rozumu zabrało Europie sporo czasu, ale doświadczenia XX wieku nauczyły nas europejczyków rozumu w stopniu wystarczającym […]
Nie mamy tyle czasu, ani zaufania do nauki co amerykańscy uczeni
2022-04-11
From Tinkering to Thinkering. „Skoro dobór naturalny nie potrafi doprowadzić do stanu optymalnego, w grę musi wchodzić jakiś inny mechanizm. Bardzo prawdopodobne, że chodzi o zjawiska fizyki, chemii, procesy autokatalityczne, struktury dyssypatywne i zasady samoorganizacji jak również inne czynniki, które nauka odkryje we właściwym czasie.” (cyt. za: Jerry Fodor, Massimo Piattelli – Palmarini, What Darwin […]
Sherlock Holmes z parasolem: prawda wisi na szelkach
2022-04-09
Nie tylko Scotland Yard, ale i dysponujące większą swobodą i budżetem służby (MI7) wciąż próbują uzyskać całkowitą swobodę w poruszaniu się we wszystkich kierunkach. Do tej pory taka charakterystyczna dla lotnych umysłów zdolność podążania za kolejnymi znakami i składania z tego logicznych ciągów zdarzeń jest możliwa tylko na płaszczyźnie kartki, tylko w przestrzeni fabuły. 5inLodz […]
Łódzki kolor końca PRL najmodniejszym kolorem 2022
2022-04-08
W latach 60. polska młodzież nie za bardzo garnęła się do rodzimej produkcji, chyba, że do śpiewanej. W 1966 roku Karin Stanek marzy: „Tato, kup mi dżinsy-spodnie, Tato, Będzie mi wygodnie”. Od dwóch lat (po uroczystym otwarciu) pełną parą produkują Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Odra” w Szczecinie. Szyją z tekspolu. Jacy my byliśmy marudni! Kolor nam […]
Koleje Europy
2022-04-07
Kiedy poczujesz taką głęboką, wewnętrzną potrzebę (na przykład 9 maja) – nie ma zmiłuj! 22 czerwca 1940 w Compiègne Hitler rozmawia z Keitlem, Göringiem i Hessem. W tle przetransportowany tam wagon-salonka marszałka Ferdinanda Focha, w którym 11 listopada 1918 roku niemiecka delegacja w tym samym miejscu podpisała akt kapitulacji kończąc przegraną I wojnę. Po podpisaniu […]
Selfie dużej rozdzielczości.
2022-04-03
Dziś w Ukrainie niebo jest tam gdzie ma być, a zboże się żółci. Ale Rosjanie tego tak nie widzą. Wystarczy spojrzeć na historyczne flagi Ukraińskiej Republiki Rad, żeby zrozumieć dlaczego kolejne rozmowy o zawieszeniu ognia kończą się niczym. Układ barw żółtej i niebieskiej jest na nich odwrócony do góry nogami wobec dzisiejszej flagi Ukrainy. Rozmawiający […]
Wojna i puste półki
2022-04-03
Najbardziej rewolucyjną zmianą, jaką wprowadził około 1852 roku w swoim paryskim sklepie Le Bon Marche Aristide Boucicaut, w którym był współudziałowcem, było pozwolenie klientom na swobodne chodzenie między towarami i samodzielne wybieranie. Żadnych pytających ekspedientów, żadnych gorliwych subiektów, żadnych nagabywań. Można było oglądać w milczeniu i wyjść bez kupienia czegokolwiek i bez pytań po co […]
Kolor, kolor
2022-03-12
W sytuacji gwałtownego kryzysu (nie tylko wojny) informacja zaczyna być przekazywana i dociera nowymi kanałami. Poza dotychczasowym spektrum przekazu. Niewiele możemy zrozumieć z chińskiego przekazu. Natomiast kolory natychmiast są komentowane i zwracają uwagę daleko poza standardowym zasięgiem danego medium.
Dekabrystom się nie udało. Ale w lutym, w marcu 2022?
2022-02-22
Od wystąpienia dekabrystów (jeśli nie od opublikowania Podróży z Petersburga do Moskwy Aleksandra Radiszczewa w 1790) idea społeczeństwa otwartego, empatycznego w Rosji zawsze była żywa i zawsze marginalna. Przy dzisiejszym stopniu medialnego nasycenia informacją istnieje szansa, że decydujące wydarzenia będą miały miejsce na ulicach Moskwy i Petersburga, a nie na linii frontu. To nie muszą być […]
Pan Samochodzik - wraca epoka Gierka?
2022-02-20
To chyba nieliczne kadry na jakich pojazdy rozpoznawane jako terenowe, kojarzące się z „techniką wojskową”, z forsowaniem przepraw wodnych nie zwiastują niepokoju i nieszczęścia. Pięćdziesiąt lat temu w 1971 nakręcono serial telewizyjny o przygodach Pana Samochodzika bohatera serii książek dla młodzieży autorstwa Zbigniewa Nienackiego. Pierwszy odcinek, „Pan Samochodzik i templariusze” telewizja epoki tow. Edwarda pokazała […]
Słoniowe fascinandum
2022-01-22
W Łodzi mamy tańczącego słonia. Czemu jest to takie interesujące choć jeden słoń wiosny nie czyni. Zaczęło się 22.11.2021 kiedy przyjęliśmy zaproszenie Tomka Ciesielskiego, artysty-badacza z UŁ/Teatru Nowszego. W przestrzeniach pałacyku przy ul. Skłodowskiej-Curie 11 realizowano program Teatru Nowszego oraz Uniwersytetu Łódzkiego pt. „Poznawanie tańczącego słonia. Współczesne badanie performatywne”. Składał się on z trzech części: […]
Naura śpiulkolot!
2021-12-09
Młodzi w Łodzi. Tym razem przedsiębiorcy. Skoro przedsiębiorcy – to oczywiste, że my w Think Lodz, nieco starsi, trzymamy z nimi sztamę. Dzięki naszemu wpływowemu członkowi Rady udało się przesunąć datę (i to znacznie) składania FORMULARZY do projektu „Łódź dla młodych przedsiębiorców”. Dlaczego? Czekaliśmy na rozstrzygnięcie kolejnej edycji internetowego plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2021. […]
Czas rwie do przodu, Polska się modernizuje
2021-12-06
Nieco ponad rok temu jury triennale Animalis 2020 – konkursu na obraz o tematyce zwierzęcej, organizowanego od kilkunastu lat przez chorzowską Miejską Galerię Sztuki MM, niemal zgodnie chciało przyznać nagrodę obrazowi w szarościach i czerniach, namalowanemu przez Michała Cygana w 2019 roku. Po przeczytaniu tytułu: „Miejsce, w którym umierają psy” niektórzy z jurorów uznali, że […]
Elegia for the Arctic
2021-12-01
Przez dwie dekady Łódź była terenem zjawiskowego, teatralnego spektaklu – opinii zejścia na samo dno. Człowiek jest gatunkiem, który ma rozbudowaną zdolność do estetyzacji katastrof, szczególnie tych teatralnych (politycznych). Dzięki Grekom w finale, który właśnie w Łodzi obserwujemy gołym okiem, od nadmiaru uczuć zostajemy uwolnieni poprzez “katharsis”. Niestety, nie da się obserwować zachodzących zmian klimatycznych […]
„Listopad to dla Polski niebezpieczna pora?”
2021-11-11
To pytanie stało się w kulturze polskiej frazą samodzielną, prowadzącą niezależne i bogate życie nie tylko w tekstach publicystycznych. Pytającym jest Wielki Książę Konstanty w dramacie Wyspiańskiego “Noc listopadowa”. W odpowiedzi słyszy od tajnego agenta Makrota: „(…) Tak, teraz jest listopad – więc baczne mam słuchy. Jest to pora, gdy idą między żywych duchy – […]
Łódź 200-letnim kołem się toczy. Nowy Ratusz w Łodzi.
Łódź 200-letnim kołem się toczy. Ruszają prace przy realizacji Nowego Ratusza w Łodzi. Po prawie dwustu latach. Pierwszy powstał w 1827 roku i nierozerwalnie kojarzony jest z początkiem Łodzi Przemysłowej. Historię powstania nowego ratusza rozpoczyna w 2007 roku Rob Krier. Zaproszony przez Fundację do Łodzi, umieszcza ratusz na samym środku Rynku Kobro. Czyni z niego […]
Co dziś ukaże się zza zasłony?
2021-10-09
Niewielkich rozmiarów trompe l’oeil (46.5 × 63.9 cm), obraz namalowany przez Adriaena van der Spelta w 1658 (obecnie w kolekcji Art Institute w Chicago), to doskonała ilustracja tego, jak bardzo jesteśmy nieufni wobec obrazu otoczenia. Spelt namalował martwą naturę z kwiatami, ale w taki sposób, by nawiązać do anegdoty o rywalizacji antycznych malarzy – Zeuxisa […]
Unifikacja i Podział
2021-04-10
Stale interesuje nas unifikacja modeli rzeczywistości. Próbujemy uprościć opis rodzajów podstawowych sił fizycznych. Ekscytujemy się każdą wiadomością o odkryciach nowych cząstek elementarnych. Od końca starożytności mamy trzy greckie słowa nazywające siłę równie elementarną: miłość: φιλία, ἔρως, ἀγάπη (eros, agápē, philia). I póki co, żadnych szans na ich unifikację. Wręcz przeciwnie, XXI wiek zapowiada się jako […]
5inLodz
„Przekaż pięć książek, które decydowały w Twoim życiu….” – od wielu lat to jedno zdanie sprawia, że do Łodzi napływają…
Promised.pl
Arcydzieło Stanisława Władysława Reymonta — Ziemia Obiecana w całości, słowo po słowie, wers po wersie, przepisane przez nas.
Talk and Lodz
Łódź jest dobrym miejscem do zadawania sobie trudnych pytań. Pytamy z kim należy o tym rozmawiać. Odpowiedzi na tak postawione…
Bo nie jest światło, by pod korcem stało,
Ani sól ziemi do przypraw kuchennych,
Bo piękno na to jest, by zachwycało
Do pracy – praca, by się zmartwychwstało.
Cyprian Kamil Norwid