Anna Baumgart od 2010 roku prowadziła artystyczne śledztwo, zajmując się losem pociągu agitacyjnego, który w 1920 roku wyruszył z Moskwy do Berlina, a zatrzymał się w Koluszkach koło Łodzi. Pociągu, w którego wagonach, podobnie do innych pociągów agitacyjnych, organizowano wystawy, spotkania, prelekcje, a wśród osób zaangażowanych w tę działalność byli artyści.
Artystka zaprosiła do współpracy w realizacji projektu profesora Andrzeja Turowskiego. I tak powstała ciekawa, wyjątkowa sytuacja – z jednej strony artystka, przedstawicielka nurtu sztuki krytycznej, z drugiej zaś naukowiec, historyk sztuki najnowszej i krytyk sztuki.
Spotkanie artystki i naukowca zaowocowało jedynym w swoim rodzaju projektem, projektem przekraczającym dotychczas ustalone granice. Anna Baumgart zrealizowała film Zdobywcy słońca, zaś profesor Andrzej Turowski napisał Parowóz dziejów – rozprawę historyczną i fikcję naukową z wątkiem sensacyjnym.
Książka Andrzeja Turowskiego oraz film Anny Baumgart zostały wydane przez Instytut Wydawniczy Książka i Prasa we współpracy z Fundacją Lokal Sztuki i Atlasem Sztuki w serii Le Monde diplomatique / artystyka. Zarówno książka, jak i film opublikowane zostały w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej i są dostępne w salonach sprzedaży sieci Empik oraz wybranych księgarniach w kraju.
W przestrzeni wystawienniczej Atlasa Sztuki pokażemy w jednej z sal zrealizowany przez artystkę film Zdobywcy słońca, w drugiej zaś wspólnie stworzoną przez Annę Baumgart i Andrzeja Turowskiego instalację.
W związku z wystawą prezentującą projekt duetu Baumgart – Turowski w Atlasie Sztuki przygotowaliśmy katalog. Znalazły się w nim teksty autorstwa profesora Ryszarda W. Kluszczyńskiego o twórczości Anny Baumgart i profesor Ewy Domańskiej na temat książki Parowóz dziejów. Jak zawsze publikujemy rozmowy z twórcami. Jedną z rozmów z Anną Baumgart przeprowadziła Katarzyna Bojarska, drugą zaś dr Adam Mazur. Adam Mazur na temat projektu rozmawiał także z profesorem Andrzejem Turowskim.
Zachęcam do lektury katalogu i serdecznie zapraszam do odwiedzenia Atlasa Sztuki w celu zobaczenia, jak interesujący projekt stworzyli Anna Baumgart i Andrzej Turowski i jak wspólnie przemierzają pociągiem agitacyjnym drogę z Moskwy do Berlina, aby zatrzymać się w Koluszkach koło Łodzi.
Jacek Michalak