Anna Baumgart od 2010 roku prowadziła artystyczne śledztwo, zajmując się losem pociągu agitacyjnego, który w 1920 roku wyruszył z Moskwy do Berlina, a zatrzymał się w Koluszkach koło Łodzi. Pociągu, w którego wagonach, podobnie do innych pociągów agitacyjnych, organizowano wystawy, spotkania, prelekcje, a wśród osób zaangażowanych w tę działalność byli artyści.
Artystka zaprosiła do współpracy w realizacji projektu profesora Andrzeja Turowskiego. I tak powstała ciekawa, wyjątkowa sytuacja – z jednej strony artystka, przedstawicielka nurtu sztuki krytycznej, z drugiej zaś naukowiec, historyk sztuki najnowszej i krytyk sztuki.
Spotkanie artystki i naukowca zaowocowało jedynym w swoim rodzaju projektem, projektem przekraczającym dotychczas ustalone granice. Anna Baumgart zrealizowała film Zdobywcy słońca, zaś profesor Andrzej Turowski napisał Parowóz dziejów – rozprawę historyczną i fikcję naukową z wątkiem sensacyjnym.
Książka Andrzeja Turowskiego oraz film Anny Baumgart zostały wydane przez Instytut Wydawniczy Książka i Prasa we współpracy z Fundacją Lokal Sztuki i Atlasem Sztuki w serii Le Monde diplomatique / artystyka. Zarówno książka, jak i film opublikowane zostały w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej i są dostępne w salonach sprzedaży sieci Empik oraz wybranych księgarniach w kraju.
W przestrzeni wystawienniczej Atlasa Sztuki pokażemy w jednej z sal zrealizowany przez artystkę film Zdobywcy słońca, w drugiej zaś wspólnie stworzoną przez Annę Baumgart i Andrzeja Turowskiego instalację.
W związku z wystawą prezentującą projekt duetu Baumgart – Turowski w Atlasie Sztuki przygotowaliśmy katalog. Znalazły się w nim teksty autorstwa profesora Ryszarda W. Kluszczyńskiego o twórczości Anny Baumgart i profesor Ewy Domańskiej na temat książki Parowóz dziejów. Jak zawsze publikujemy rozmowy z twórcami. Jedną z rozmów z Anną Baumgart przeprowadziła Katarzyna Bojarska, drugą zaś dr Adam Mazur. Adam Mazur na temat projektu rozmawiał także z profesorem Andrzejem Turowskim.
Zachęcam do lektury katalogu i serdecznie zapraszam do odwiedzenia Atlasa Sztuki w celu zobaczenia, jak interesujący projekt stworzyli Anna Baumgart i Andrzej Turowski i jak wspólnie przemierzają pociągiem agitacyjnym drogę z Moskwy do Berlina, aby zatrzymać się w Koluszkach koło Łodzi.

Jacek Michalak

Anna Baumgart had been making an artistic investigation since 2010, dealing with destiny of an propaganda train, which in 1920 departed from Moscow to Berlin and stopped in Koluszki nearby Lodz. The train in carriages of which, just as in other propaganda trains, exhibitions, meetings and lectures were organized, and among the people engaged in this activity, there were some artists.
The artist invited professor Andrzej Turowski to cooperation in realization of the project. And this is how an interesting, extraordinary situation came into existence – on the one side the artist, representing the stream of critical art, and on the other side the scientist, modern art historian and art critic.
A meeting of the artist and the scientist resulted in a unique project, the project exceeding the barriers set so far. Anna Baumgart realized a film Zdobywcy słońca (The Sun Conquerors), and professor Andrzej Turowski wrote Parowóz dziejów (The Locomotive of History) – historical discourse and scientific fiction with a sensational plot.
The book by Andrzej Turowski and the film by Anna Baumgart were published by Instytut Wydawniczy Książka i Prasa (Book and Press Publishing Institute) in cooperation with Lokal Sztuki Foundation and Atlas Sztuki, in the Le Monde diplomatique / artystyka series. Both the book and the film were published in two language versions: Polish and English and they are available in Empik Chain Stores and chosen bookstores around the country.
In exhibition space of Atlas Sztuki, in one of the rooms we will show the film Zdobywcy słońca (The Sun Conquerors) realized by the artist, and in another one the installation created by Anna Baumgart and Andrzej Turowski together.
In connection with the exhibition presenting the project of the duet Baumgart – Turowski in Atlas Sztuki, we prepared a catalogue. It includes texts written by professor Ryszard W.Kluszczynski, about the creative activity by Anna Baumgart, and by professor Ewa Domanska, concerning the book Parowóz dziejów (The Locomotive of History). As always, we publish interviews with the creators. One of the conversations with Anna Baumgart has been conducted by Katarzyna Bojarska, and the second one by doctor Adam Mazur. Adam Mazur has also spoken about the project with Andrzej Turowski.
I encourage you to the lecture of the catalogue and cordially invite you to visit Atlas Sztuki, to see what an interesting project has been created by Anna Baumgart and Andrzej Turowski and how they are covering a distance from Moscow to Berlin by train, to stop in Koluszki nearby Lodz.

Jacek Michalak